Εσωστρέφεια – Εξωστρέφεια

Αν θελήσουμε να παραστήσουμε διάφορους τύπους εσωστρέφειας / εξωστρέφειας, θα μπορούσαμε να έχουμε κάνει μια παράσταση όπως η παραπάνω, όπου στο σχήμα 1 βλέπουμε τον άνθρωπο που ελάχιστα αποκαλύπτει από τον εσωτερικό του κόσμο, ενώ από το σχήμα 2 και μετά, ο πυρήνας που κρατά ο κάθε ανθρώπινος τύπος κλειστό, διαρκώς μικραίνει.
Ακόμα όμως και τα πλέον εξωστρεφή άτομα, φαίνεται να κρατούν έναν πυρήνα σκέψεων, αισθημάτων, αντιλήψεων. Γεγονός είναι ότι όταν επιλέξω να εκφραστώ σαφώς, οι άλλοι ξέρουν τι θέλω, εκτιμώ και αισθάνομαι, οπότε και με καταλαβαίνουν καλλίτερα. Παράλληλα συνειδητοποιώ ό,τι δηλώνω κατά την έκφραση- διατύπωση του μηνύματος που στέλνω και αισθάνομαι καλλίτερα με τον εαυτό μου, ενώ μειώνω την προσωπική ευθύνη όσον αφορά μια πιθανή παρεξήγηση. Σε περίπτωση δε που έχει δημιουργηθεί ένα πρόβλημα, εκφράζοντας την αντίρρηση ή γενικότερα τις σκέψεις μου, συμβάλλω στην εξεύρεση λύσης και έρχομαι πιο κοντά στους άλλους. Όταν δεν εκφράζομαι, κρατώ τα συναισθήματα, τις σκέψεις, τις αγωνίες μου κρυφές και οι άλλοι βλέποντας την συγκράτηση και την επιφύλαξή μου, προβαίνουν σε υποθέσεις για το «ΤΙ» πιθανόν μου συμβαίνει. Έτσι, μένω αναπολόγητος και δίνω την ευκαιρία στον άλλο να υποθέσει, να συμπεράνει, να κρίνει σχετικά με μένα, έχοντας όμως ελλιπή στοιχεία. Αυξάνονται έτσι οι πιθανότητες να με κρίνουν ή να με «μεταφράσουν» λανθασμένα. Σίγουρα μια έτσι υπονομεύω τις σχέσεις μου με τους γύρω μου και απομακρύνομαι από τους άλλους. Δεν αφήνω να με γνωρίσουν και ούτε τους γνωρίζω, ενώ είναι σίγουρο ότι κάποιο μου πρόβλημα μαζί τους, μπορεί να οφείλεται ακριβώς σε αυτή την απουσία επικοινωνίας, που γεννά και τις δικές μου υποθέσεις και ίσως λανθασμένες –αλλά σίγουρα ατεκμηρίωτες- εκτιμήσεις, τις οποίες ποτέ δεν θα έχω την δυνατότητα να ελέγξω και να απορρίψω (αν συνεχίζω να επιλέγω να μην εκφράζομαι σαφώς και αφειδώς προς τους άλλους). Το πιθανότερο αποτέλεσμα μιας τέτοιας επιλογής είναι να παραμείνω με το πρόβλημα και την κακή μου διάθεση, μόνος αίτιος της κατάστασής μου, κάνοντας πράξη αυτό που λέει ο λαός «τρώγεται με τα ρούχα του» ή «δεν τα βρίσκει με τον εαυτό του». Ώριμη και πολιτισμένη στάση είναι η επικοινωνιακή. Δηλαδή να εκφράζω σκέψεις και συναισθήματα, ακόμη και προβλήματα ή ενοχλήσεις, που μπορεί να έχω από την συμπεριφορά κάποιου. Το ευαίσθητο σημείο είναι ο τρόπος διαπραγμάτευσης και λύσης του προβλήματός μου, που πρέπει να γίνει με σωστή επιλογή φράσεων και λέξεων, με σεβασμό και τρόπο που να μην θίγει την προσωπικότητα και την αξιοπρέπειά του άλλου, έτσι ώστε να υπάρξει ελπίδα για λύση και του προβλήματός μου και της διατήρησης μιας υγιούς ανθρώπινης σχέσης…

Και για να είμαστε στο κλίμα των ημερών, μπορούμε να συμπεράνουμε παραφράζοντας τη θεωρία του Thomas Gordon, ότι κατά τη διάρκεια της εξομολόγησης, πραγματικά συμβαίνει να συνειδητοποιούμε και το μέγεθος κάποιων λαθών μας, αλλά και του παραλογισμού που διέπει κάποτε τις κατ’ ιδίαν σκέψεις μας, που μόλις έρθουν στο φώς και στην αντίληψη και ενός άλλου ανθρώπου (εδώ του πνευματικού), προσλαμβάνουν ένα σωστότερο μέγεθος και βάρος. Αρκεί να προσπαθήσουμε να εστιάσουμε στο πρόβλημα και να το εκφράσουμε σωστά, διαδικασίες που καλλιεργούνται και εξελίσσονται, για να μας χαρίσουν ψυχική και πνευματική υγεία.