Σαμοθρακίτικη Ντοπιολαλιά

Γράφει η Άννα Δεληγιάννη-Τσιουλπά 

Του Κστου
«Άιντιι, αρχόντιν τα Χριστούγιννα κι τη χαρά αα κάνουμ, αα φάμι κι ντη σούγλα , κι του χρον γι ζήσουμ’ γι πιθάνουμ»!Λάλει η γι Γιωρς κι η γι Αμιρσιώ ανιτσιτσδώνουνταν .
-Μάιντι πλια ,έις να κάνς γούλου μι ντου πιθαμό.Άκσι να σι πω σαν έις σκουπό να παγαίνς ,να παγαίνς .Άφσι μας όμους να γιικήσουμ του Κστου γιατί έετς απ’ μας κάναν έεφτοι ν απ’ μας κιβιρνούν ας μη νανούδγια τς,μας κάναν αθουουπάκ’δις. Φέτου νε γούουν αα πάουμ, νε σούγλα αα κάνουμ απ’ να στου θυμνιαζ’ θιγιέ μ’.
-Μη καταργιέσι ντε ,κάλα σι γείπις -να κλειδώσ’ του στόμα μ’ σα καταρστώ -κι θαείς δε παθαίνς κάντιμπουτα. -Μμ καμ’ πάθου για τ’ ισένα να φκαριστηθείς.Έμπι συ γένκις ντιπ παλιάθιιπους αα μας κάνς του μένι να μι καταλάβουμ Κστου. 
-Κιο αα καταλάβς κατ απ έρτ έεκειν η γι ώρα μου σώπα του στόμα σ’. 
-Ταχιά να μι βγαλς κουμάτ αλέβιι απ του τσβαλ’να κάνου τγανίτις μιθάβιργιου ένι τ’Αγιού Νκουλά κι του έθιμου έευτου λέει να κάνουμ ανιβατοί τγανίτις και να μοιάσουμ για τς απιθαμέν. 
-Αα η τηλιόρασ’ έλιγι για βαρβάα δεν έλιγι για τγανίτις. 
-Βαρβάα καν αμ’ παν απ’ έεφ’ απ’ ντουν Έβρου ιμείς κάνουμ τγανίτις. 
-Καλά ας ξιμιουθούμι μι του καλό κιαα δγιούμι. 
-Να, να ξιμιουθούμι λέμι δεν έχουμ σκουπό να τα κακαρώσουμ !Κστου για απαντέχουμ, μιγάλ η χαρτ ,ας μας καν γύστια ό,τ θέλ’, ας μας αφήσ’ να φάμι κι φέτου ντ γιούδα κιαα ν ένι η τιλιυταία πγιος αα ξαναδγει πάαδις σ’ ντ τζέπη τ! 
Έλα μπαμπάμ Γιουργούδ να σι πω για του Κστου κι άφσι ντου παππού σ’ ναρχαλίξ κουμάτ. 
Αα οχ ,δε θέλου γιατί η παππούς ιμ μι γείπι απ λες φόβγια πράματα για κατ’ μούτσιν κι καλκατζάρ κι φουβούμι. 
-Αα ώστι η παππούς ένι η σούγλα,ας ‘ενι αα σ’ ντη κύιβου ντ μαγειργιά τ’ 
-Άιντι , άιντι πέμι. 
-Γούλου ντου χόονου οι καλκατζάρ πιργιουνίζ γιένα στύλου απ’ βαστά ντ γη κι κουντά στα Χριστούγιννα κουντεύ να ντου κοψ. 
-Ιγώ θέλου να μι πεις για τς μούτσιν. 
-Να έεφτοι ν γείνι μου σι τσι λέγου καλκατζάρ για να μη σι φουβίιξου απ’ λέει η παππούς…απ να … 
Σαράντα μέις απ απαντέχουμ ντου Παππούς ντουΚστο δε βγαίνουμ ντ νύχτα όξου γιατί λιέντι έευτοι ν οι πιαίδις ,οι μούτσιν .Καθόμαστι μέσα σν ζέστα μας –φέτου ακόμα έχουμ ξύλα-.κι λέμι πααμύθγια κι κάνουμ νηστίσμα πράματα, τγανίτις ,πίτις μι κλουκύθ . 
Τς πααμουνές σφάζουμ του γούουν..του καψαλίζουμ του καθαΐζουμ καλά κι του κόβουμ σι κουμμάτγια.τοιμάζουμ για ντ σούγλα καμνιά κουσπινταργια κουμμάτγια ,κόβουμ τσι πλιβέες κι τς αλατίζουμ για να τσι μαγέεψουμ τ’Αγιού Θανασιού, κόβουμ μκάα κουμμάτγια μι λίπους κι κάνουμ καβουρμά κι ντ γουρνουκιφάλα μι τα πουδάργια ντι κάνουμ πηχτή. 
-Τι ένι γιαγιά η γουρνουκιφάλα; 
-Αα ,κάλα παγαίνς κι στου σκουλειό κιφάλα τι ένι; 
-Του κιφάλ 
-Άρα ,γουρνουκιφάλα βρε κιφαλά τι ένι; 
-Χα-χα η μκόος ξιζγαΐζ στα γέλια!Γείδις γιαγιά απ δε φουβούμι! 
-Τι να φουβάσι μπαμπάμ ,η παππούς σι βαργιέτι κι σι λέει έε τέτγια. 
-Τα Χριστούγινα κάνουμ μπακλαβού κι για τ’Αγιού Βασλειού κάνουμ κουραμπγιέδις μι λίγδα γουρνίσια κι ζάχαρ, μου ντου ζάχαρ ντου κουπανίζουμ στου γδι γιατί ένι χουντόος κι δε λιων. 
-Ντ βασλόπτα απ κάνουμ ,ιμείς έδγιου σ τς Σαμουθράκ’ ντη κάνουμ σα μιγάλου ψουμί στουλσμένου κι ντι λέμι πίτα σκέτου.Βάζουμ κι γιρνέ για φλουί καμνιά …δραχμή παλιά ,τώω ,μπουλεί κι για τιλιυταία, αα βάλουμ γιένα ιυρώ. 
Του Κστου ,ντ παραμουνή του βραδ σταβώων κι τς αέτσις μι αχλιά για να φυγ μι ντ γέννησ’΄οι μούτσιν.Ανήμια τώωμι γούλι μία σούγλα κι πίνουμ κρασούδ. 
Η παππούς για να ψύσ’ σκώντει κατά τς πέντι κι ως του προυΐ ντ έχ ψμέν. 
Άμα φέτου σκουθείς κι δεν απουφουσκώνς ,ντ αυγή αα νέρτς να λέμι κι απ αα γύιιζ η σούγλα:ψήσου-ψήσου γιούδα κι ρόδου κουκκινίσου όσου νάρτ’ η κράσους να σι ξικουτσαλίσου. 
-γιαγιά αυτά γείνι ιλληνικά; 
-Ιλλινικάα μπράβου,Σαμουθρακίτκα όσου μιγαλύνς αα τα μαθαίνς 
-Απού πού; 
-Να γούλου κια α βίισκιτι καμνιά σα ντ Αννιτούδα του Σταατή να γραφ’ καμ απουμείν τίπουτα ,γιατί άλλα πράματα έρχιντιν γαλουπούλις κι κλουκ-κλουκ κι δε μαρέζ κι πλαδάκια τσίου κι τι να πούμι 
-χαχαχα, γιαγιά ξερς κι του πουλάκι τσίου; 
-Ιγώ του γήξια… αυτοίν ιδώ απ τσι κουρουιδεύ πότι αα παρ χαμπάρ, απ’ τσι βγάλαν στα ιννιά παζάργια! 
Σι τα γείπα κουμμάτ βιασκά γιατί βλέπου ντου καλύβς κι δε μακούς, άλλ βουλά αα σι πω κι άλλα. 
-καληνύχτα γιαγιούδα 
-καληνύχτα μου βλέπου πέφτς κι νε προυσιυχή νε κάντιμπουτα,στου σπίτ σας έετς πέφτιτι μηκά σταβόο κάντι .Άιντι πέσι γιατί αυτήν η κβεντα σκών νι-ό. 
Καληνύχτα.