bara

Τετάρτη 20 Μαρτίου 2013

Το σταφύλι και το κρασί στη διατροφή του ανθρώπου

Του Παναγιώτη Τσέτουρα
Τα σταφύλια περιέχουν πολύτιμες ουσίες που είναι χρήσιμες για την υγεία του ανθρώπινου οργανισμού. Αλλά και όταν μετατρέπονται σε κρασί, τα γνωστά συστατικά που ανιχνεύονται σ’ αυτό έχουν πολύ ευεργετικά αποτελέσματα για τον άνθρωπο. 
Τα σταφύλια και το κρασί περιέχουν ένα πλήθος συστατικών σε αρμονία μεταξύ τους που έχουν μεγάλη θρεπτική αξία για τον άνθρωπο.

Τα γνωστά σήμερα στοιχεία που βρίσκονται σ’ αυτά, ανέρχονται σε μερικές εκατοντάδες, πολλά νέα ανιχνεύονται ακόμα και άλλα παραμένουν άγνωστα και μας επιφυλάσσουν πολλές εκπλήξεις στο μέλλον.
Τα ερευνητικά τμήματα του Εργαστηρίου Χημείας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Φαρμακευτικού τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, του τμήματος Βιοχημείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Ινστιτούτου Βιολογίας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και του Ερευνητικού κέντρου ΓΑΙΑ που συμμετέχουν σε ερευνητικό πρόγραμμα αξιολόγησης δειγμάτων σταφυλιών και κρασιών σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, έχουν ανακοινώσει ότι :
Έγινε αξιολόγηση των βιοδραστικών πολυφαινολών που υπάρχουν σε Ελληνικές και ξένες ποικιλίες που καλλιεργούνται στα αμπέλια της Ελλάδας.
Δείγματα από τις ποικιλίες αυτές υποβλήθηκαν σε λεπτομερείς βιοδοκιμές σχετικά με τον προστατευτικό ρόλο στην καρκινογένεση. Από τα αποτελέσματα των βιοδοκιμών παρατηρήθηκε:
1. Η χημειοπροστατευτική δράση του μεθανολικού εκχυλίσματος που προέρχεται από σταφύλια στο ανθρώπινο DNA στο οποίο επέδρασε μεταλλαξιογόνος καρκινικός παράγοντας ( Mytomycin C ).
2. H αναστολή της δράσης ενζύμων που έχουν αυξημένη δράση κατά την καρκινογένεση.
3. Η αναστολή του πολ/σμού καρκινικών κυττάρων του παχέος εντέρου σε προχωρημένο στάδιο από την επίδραση της κερκετίνης και του παραγώγου της, της ρουτίνης που περιέχεται στα σταφύλια και στους οίνους που είναι ιδιαίτερα πλούσιοι σε πολυφαινόλες.
Στο πλαίσιο αυτό τα εκχυλίσματα των σταφυλιών από την ποικιλία Μανδηλαριά της Σαντορίνης ανέστειλαν κατά 90% τη δράση των ενζύμων σε συγκέντρωση 200 μg/ml , ενώ το υδατικό εκχύλισμα από την ίδια ποικιλία ανέστειλε σχεδόν πλήρως τη δράση του ενζύμου σε συγκέντρωση 50 μg/ml.
Το υδατικό εκχύλισμα από την ποικιλία Ασύρτικο της Σαντορίνης ανέστειλε τη δράση του ενζύμου κατά 90% στα 200 μg/ml ενώ το μεθανολικό εκχύλισμα από την ίδια ποικιλία ανέστειλε πλήρως τη δράση του ενζύμου σε 100 μg/ml.
Εξετάστηκε η βιοδραστικότητα της πολυφαινόλης κερκετίνη που περιέχεται σε μεγάλες ποσότητες σε Ελληνικές ποικιλίες σταφυλιών και στα αντίστοιχα κρασιά που παράγονται απ’ αυτές.
Τα αποτελέσματα ήταν τα παρακάτω: 
Η κερκετίνη προκαλεί αναστολή στον κυτταρικό πολλαπλασιασμό σ’ όλες τις κυτταρικές σειρές που εξετάστηκαν. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι τα αποτελέσματα εμφανίζονται πιο έντονα σε κύτταρα που αντιπροσωπεύουν προχωρημένα στάδια καρκίνου (DLD-1 κύτταρα).
Η συγκέντρωση της κερκετίνης καθώς και το χρονικό διάστημα που απαιτείται για τον θάνατο των κυττάρων, ελαττώνεται όσο προχωράμε σε περισσότερο καρκινικά κύτταρα, με αποτέλεσμα να βγαίνει το συμπέρασμα ότι η ουσία αυτή είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στη χημειοπροστασία έναντι του καρκίνου.
Τα επιμολυσμένα με το μεταλλαγμένο γονίδιο H-rαs αδενωματικά κύτταρα CACΟ-2 αλλάζουν μορφολογία μετά από επώαση με κερκετίνη.
Επίσης η παρουσία της κερκετίνης οδηγεί στη μείωση των επιπέδων της Ras–πρωτεΐνης στα ανθρώπινα κύτταρα, τα οποία έχουν επιμολυνθεί με το μεταλλαγμένο H-ras γονίδιο, καθώς και σε κύτταρα του παχέος εντέρου του ανθρώπου.
Η μείωση αυτή ακολουθείται από μια αξιοσημείωτη πτώση στα επίπεδα της Rho-πρωτεΐνης, δείχνοντας ότι η κερκετίνη μπορεί να ρυθμίζει τα επίπεδα και των δύο πρωτεϊνών.
Έτσι είναι φανερό ότι η κερκετίνη, αλλά και το γλυκοσιδικό της παράγωγο, η ρουτίνη, μπορούν να δράσουν χημειοπροστατευτικά όσο αφορά την καρκινογένεση στο παχύ έντερο, μέσω ενός διαδρόμου μεταφοράς σήματος της Rho-πρωτεΐνης.
Από τα Ελληνικά σταφύλια και κρασιά που εξετάστηκαν ιδιαίτερα πλούσια στις πολυφαινόλες κερκετίνη και ρουτίνη είναι τα ερυθρά κρασιά που προέρχονται από την ποικιλία Μανδηλαριά που καλλιεργείται στη Σαντορίνη και στη Ρόδο, την ποικιλία Κοτσιφάλι των Πεζών της Κρήτης και το κρασί Αμυνταίου από το Ξινόμαυρο της ομώνυμης περιοχής. Από τα λευκά κρασιά πλούσια είναι αυτά που προέρχονται από το Μοσχάτο της Σάμου, το Ασύρτικο της Σαντορίνης, το Σαββατιανό των Θηβών και τη Βηλάνα της Σητείας-Κρήτης.
Μικρή κατανάλωση κόκκινου κρασιού 2-3 ποτήρια την ημέρα προστατεύει την καρδιά και τον εγκέφαλο. Ο καθηγητής της Φαρμακολογίας Josef Vercauteren των Πανεπιστημίων του Bordeaux και Montpellier, ανακοίνωσε ότι οι πολυφαινόλες που περιέχονται στα σταφύλια και στο κρασί, έχουν την ιδιότητα να απομακρύνουν από τον ανθρώπινο οργανισμό τις καταστροφικές ελεύθερες ρίζες που εμπλέκονται στο μηχανισμό της γήρανσης.
Τα μόρια αυτά έχει βρεθεί ότι ενοχοποιούνται και για τις εκφυλιστικές ασθένειες του εγκεφάλου, όπως είναι η νόσος Αλτσχάϊμερ.
Ο καθηγητής Αγγειοχειρουργικής του Πανεπιστημίου Κρήτης Α. Κατσαμούρης ανακοίνωσε ότι έχει αποδειχθεί η ευεργετική επίδραση των αντιοξειδωτικών ουσιών πάνω στο σχηματισμό της αθηρωματικής πλάκας.
Η καθημερινή κατανάλωση κρασιού με σύνεση, συμβάλλει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερίνης που είναι από τις βασικές αιτίες της στεφανιαίας νόσου.
Οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχονται στις ερυθρές ποικιλίες βελτιώνουν την ενδοθηλιακή λειτουργία σε στεφανιαίους ασθενείς.
Ελιξήριο νεότητας και μακροζωίας είναι το κόκκινο κρασί σύμφωνα με τον Zean Claude Ruf, επιστημονικό υπεύθυνο του OIV. Η καθημερινή κατανάλωσή του με μέτρο μειώνει την ολική θνησιμότητα κατά 30%.
Στις Η.Π.Α. σε νοσοκομεία που δοκίμασαν σε ασθενείς ένα καθημερινό διαιτολόγιο, στο οποίο είχε μικρή ποσότητα κρασιού, μειώθηκαν οι μέρες νοσηλείας. Οι ευεργετικές επιδράσεις είναι μεγαλύτερες στους ηλικιωμένους και αφορούν περισσότερο το κόκκινο κρασί απ’ ότι το λευκό.
Τα πολυφαινολικά εκχυλίσματα από κόκκινα και λευκά κρασιά αναστέλλουν την οξείδωση της πρωτεϊνης SP-A από το όζον. Η πρωτεϊνη SP-A είναι ένας επιφανειο-δραστικός παράγοντας του πνεύμονα, επιδεικνύοντας έτσι προστατευτική δράση στους πνεύμονες, έναντι των δυσμενών επιδράσεων των ρυπαντών της ατμόσφαιρας.
Τα ισχυρά αντιοξειδωτικά που περιέχει το κόκκινο κρασί θα μπορούσε να χρησιμοποιηθούν για την προφύλαξη των ανθρώπων σε περίπτωση έκθεσης σε ραδιενέργεια, ανακοίνωσαν Αμερικανοί ερευνητές.
Ο πυρηνικός γιατρός Τζόελ Γκρίνμπεργκερ επικεφαλής ομάδας ερευνητών στο Πανεπιστήμιο Τζόν Χόπκινς δήλωσε ότι σήμερα δεν υπάρχουν φάρμακα που να προστατεύουν από την έκθεση στην ραδιενέργεια ή να την εξουδετερώνουν.
Μικρά μόρια που είναι εύκολο να αποθηκευτούν ή να μεταφερθούν και να χορηγηθούν, είναι η καλύτερη λύση γι’ αυτό και μέχρι στιγμής η ακετυλιωμένη ρεσβερατρόλη καλύπτει αυτές τις προϋποθέσεις.
Παλαιότερες έρευνες έχουν δείξει ότι η ρεσβερατρόλη που βρίσκεται στα σταφύλια και στο κόκκινο κρασί προστατεύει από τη γήρανση και το διαβήτη, εξουδετερώνει τις συνέπειες της παχυσαρκίας και ενεργοποιεί το γονίδιο SIR2 που έχει συνδεθεί με την μακροζωία.
Οι ευεργετικές αυτές επιδράσεις στην υγεία του ανθρώπου ήταν γνωστές από πολύ παλαιότερα, καθώς για την ωφελιμότητα των σταφυλιών και τω κρασιών, έγραψε πολλά ο Ιπποκράτης. Στην Ευρώπη λειτουργούν κέντρα Σταφυλοθεραπείας, όπου ασθενείς με την επίβλεψη ειδικών γιατρών τρέφονται αποκλειστικά με σταφύλια για ορισμένο χρονικό διάστημα.
Τελευταία οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα σταφύλια περιέχουν ουσίες που αυξάνουν την αντοχή των ανθρώπων στις ασθένειες, οι οποίες ουσίες ονομάζονται αλεξίνες και μεταφέρονται με τη ζύμωση και στο κρασί. 
Είναι πλέον σίγουρο ότι τα σταφύλια και το κρασί προστατεύουν αποτελεσματικά τον ανθρώπινο οργανισμό όταν χρησιμοποιούνται για τις διατροφικές μας ανάγκες. Οι παραπάνω σημαντικές ιδιότητες που αναφέρουμε, έδωσαν στα σταφύλια και στο κρασί τη θέση τους στην « Πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής» που υιοθέτησε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου