Το βιβλίο και η υποκειμενική εκδοχή!

Της εκπαιδευτικού, συγγραφέα και κριτικού Άννας Δεληγιάννη- Τσιουλπά

Ο αγώνας για επιβίωση είναι μια συνεχής προσπάθεια του ανθρώπου, που γίνεται αποδεκτή ως απαραίτητη παράμετρος της επικράτησης του στη γη αλλά και ως καταδίκη, την οποία θα τερματίσει ο θάνατος! Ως εκ τούτου στη λογοτεχνική παραγωγή προκύπτουν έργα ενδιαφέροντα και μη, των οποίων οι ήρωες βιώνουν όλες τις εκφάνσεις της ζωής στο χρόνο και το χώρο, εμφορούμενοι από διάφορα συναισθήματα, αρνητικά που καταλήγουν σε θετικά, από θετικά που παραμένουν θετικά αλλά και από θετικά συναισθήματα τα οποία εν μέρει θα αλλάξουν σε αρνητικά. Λέγω εν μέρει, γιατί κάποιες φορές, ο συγγραφέας στη σύγχρονη πραγματικότητα, δίνει δύναμη στον ήρωά του, του δίνει τη χάρη των ελιγμών και δεν καταφέρνει τελικά να τον δαμάσει και να δώσει τη λύση που επιθυμεί.
Μπορεί βεβαίως να συμβεί αυτό, αλλά θα πρέπει να αφαιρέσει αρκετές σελίδες ή και κεφάλαια προκειμένου να φέρει το ποθητό αποτέλεσμα!
Δεν κρίνω το φαινόμενο, απλώς το επισημαίνω πιστεύοντας ότι ο εσωτερικός προβληματισμός του συγγραφέα υπάρχει, για το πώς θα περπατήσει ο ήρωας σε σχέση με τα συναισθήματά του. Κι αν η λογική σαν μηχανισμός υπαγορεύει την κατευθυντήρια γραμμή, ο νόμος της φύσης, που θα επικρατήσει, θα εκτρέψει τα δεδομένα. Έτσι εξηγείται κάποιες φορές, το φαινόμενο του ανοίκειου, που αφορά στη διαφορετική τροπή που παίρνουν τα πράγματα, από αυτά που είχαμε εικάσει ότι θα συμβούν.

Θέλω να πιστεύω ότι οι μη επαρκείς αναγνώστες μπορούν να αντισταθούν τουλάχιστον στην ταύτισή τους με τον ήρωα, μιας και η ατομικότητα δεν πρέπει να υποτάσσεται σε εξουσίες !
Η ανάγνωση ενός λογοτεχνικού έργου επιβάλλεται να γίνεται με προϋποθέσεις και όχι με την άνεση πχ. που χαρίζει η ελευθερία ενός ελαφρού αναγνώσματος τύπου ΒΙ.ΠΕΡ. (ΒΙΒΛΙΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟΥ)
Ο άνθρωπος γεννιέται άτομο και γίνεται πρόσωπο-προσωπικότητα. Ο άνθρωπος είναι συνάνθρωπος με την έννοια του όντος που έχει την ανάγκη του άλλου. Έτσι, το περιεχόμενο ενός λογοτεχνικού βιβλίου μπορεί να επηρεάσει τον αναγνώστη, να κατευθύνει τη συμπεριφορά του, να δώσει νόημα στη ζωή του. Τώρα όμως που ξεφεύγουμε προς το «homo homini lupus» ξεφεύγουν και τα θέματα και η παντοδυναμία της σκέψης τα κάνει όλα δυνατά και ως ένα σημείο εύκολα.
Πολλοί συγγραφείς επιτείνουν πχ. στη γραφή τους, τη διάλυση του θεσμού της οικογένειας και επικροτούν με τον τρόπο τους την αποσύνθεσή της. Οι ήρωες αντιπαλεύουν με τα δύσκολα που συνεπάγεται αυτή η αποσύνθεση αλλά δύσκολα τα καταφέρνουν ως το τέλος. Είναι όμως απλό, διαλύοντας κι άλλους γάμους –κάτι σαν ντόμινο– κάποιοι να επιπλεύσουν !
Άλλες φορές, ενισχύουν τα αρνητικά πρότυπα άλλων καιρών για να δικαιολογήσουν πχ. ένα καθεστώς ομοφυλόφιλων ή αμφιτερόφυλων ατόμων. Εδώ, δεν προσμετρείται η ιδιαιτερότητα σε σχέση με την καθεστηκυία τάξη πραγμάτων, αλλά πόσο η γνώση θα με οδηγήσει στην αυτογνωσία, ώστε να βγω αλώβητος από ένα παρεμφερές λογοτεχνικό δημιούργημα!
Το συμπέρασμα από την παραπάνω διερεύνηση είναι ότι οι συγγραφείς γράφουν με ανιδιοτέλεια ή με ιδιοτέλεια. Είναι ωραίο να έχεις να επιλέξεις ανάμεσα σε πολυποίκιλους τίτλους. Είναι αλήθεια πως ο άνθρωπος μαθαίνει και μέσα από τα δύσκολα και πιο απίθανα σενάρια. Αλλά ας έχουμε υπόψη ότι το τιμόνι το κρατά πλέον ο αναγνώστης και επιβάλλεται, μέσα από τα πολλά τρακαρίσματα, να βγει σώος, για να σώσει και τους άλλους, στην πορεία! Οι μηχανές βελτιώνονται προς το ταχύτερο, αν επιταχύνουμε όπως αυτές, το βέβαιο είναι ότι θα πεθάνουμε νωρίς!
Αναγνώστη μου, να ακολουθείς ένα λογοτεχνικό έργο όπως παρακολουθείς την πορεία ενός σπόρου που πέφτει στη γη, όπως το φύλλο που θα πεταχτεί στον ξυλώδη κορμό, θα μεγαλώσει, θα κιτρινίσει, θα πέσει στο χώμα και θα σαπίσει.
Άφησε την τέχνη στον συγγραφέα ,κράτα όμως και τη δική σου υποκειμενική εκδοχή!
της εκπαιδευτικού, συγγραφέα και κριτικού Άννας Δεληγιάννη- Τσιουλπά