Βυζαντινές παραδόσεις αναβιώνουν στην Κωνσταντινούπολη

Κείμενο-Φωτογραφίες: δρ Αντώνιος Χατζόπουλος 
Οι ιερή αγρυπνία, μία παλαιά μοναστηριακή εκκλησιαστική παράδοση της Κωνσταντινούπολης, αναβιώνει τα τελευταία χρόνια σε αρκετούς ναούς μας, με την ευκαιρία μεγάλων εορτών και εορταζομένων Αγίων. Αγρυπνίες τελούνταν κατά τους πρώτους αιώνες της παρουσίας του Χριστιανισμού στην Πόλη μας, στις πολυάριθμες ιερές Μονές που υπήρχαν, ήδη από τον 5ο αιώνα. Στη Μονή των Ακοιμήτων, για παράδειγμα, όπου σύμφωνα με την επιθυμία του ιδρυτού της το «αδιαλείπτως προσεύχεσθαι» (Α’ Θεσσ.5,17) όφειλε να έχει πλήρη εφαρμογή, οι ακολουθίες τελούνταν νυχθημερόν
διηρημένες σε δυο 12ωρα. Αγρυπνίες τελούνταν συχνά στους ενοριακούς ναούς της Πόλης, έως τη δεκαετία του ’50, αλλά στη συνέχεια ατόνησαν. Στο μητροπολιτικό Ναό της Αγίας Παρασκευής της Ιεράς Μητροπόλεως Δέρκων με την ευκαιρία της φετινής εορτής των Αγίων Αποστόλων τελέστηκε ιερή αγρυπνία χοροστατούντος του Σεβ. Γέροντος Μητροπολίτη Δέρκων κ. Αποστόλου, ο οποίος ήγε και τα ονομαστήριά του. Στις κατανυκτικές ακολουθίες του Εσπερινού, της Λιτής και του Όρθρου, που τελέστηκαν αφ’ εσπέρας και διήρκεσαν σχεδόν μέχρι το μεσονύχτιον, χοροστατούντος του Σεβ. Μητροπολίτη, αλλά και στη Θ. Λειτουργία η οποία τελέστηκε κατά την κυριώνυμο ημέρα της εορτής προεξάρχοντος του ιδίου, προσήλθαν δεκάδες πιστοί, από την Πόλη και το εξωτερικό. Εντός του ναού εκτέθηκαν σε προσκύνημα τεμάχια ιερών λειψάνων των 12 Αποστόλων, τα οποία προσκύνησαν με ευλάβεια και κατάνυξη όλοι ο πιστοί. Στις παραπάνω ακολουθίες εψάλησαν από τους πολυάριθμους χορούς και αργά βυζαντινά μέλη απαράμιλλης αξίας, τα οποία μελοποιήθηκαν από τους εκκλησιαστικούς μουσουργούς, προκειμένου να ψάλλονται –πάντα προς δόξαν Θεού- στις μακροσκελείς ακολουθίες. Τον εορτάζοντα Γέροντα Μητροπολίτη προσφώνησε ο Πανοσιολ. Αρχιμ. κ. Χρύσανθος, ο οποίος εξ ονόματος του κλήρου και του λαού της Μητροπόλεως εξέφρασε τα ευγενή αισθήματα προς τον Σεβ. ποιμενάρχη, ευχόμενος από βάθους καρδίας το «έτη πολλά». Ο Σεβασμιώτατος που έλαβε το λόγο στη συνέχεια επικαλέστηκε δαψιλή την χάριν των 12 Αποστόλων και αναφερόμενος μεταξύ άλλων στους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο, τόνισε : οι Άγιοι αυτοί είναι «το μεγαλείο της πίστεως, το μεγαλείο της μετάνοιας και της επιστροφής προς τον Θεόν». Ακολούθησε εόρτια δεξίωση στον κήπο της Αγίας Παρασκευής, την οποίαν παρέθεσε ο εορτάζων Ποιμενάρχης.
Δυο δημοφιλείς Αγίες της εποχής των διωγμών, η Αγία Παρασκευή και η Αγία Κυριακή (2ου και 3ου αι. μ.Χ. αντίστοιχα) τυγχάνουν ιδιαίτερης ευλάβειας από τους πιστούς της Μητροπόλεως Δέρκων: στις δύο όμορες κοινότητες των Θεραπειών και του Βαθυρρύακος οι αντίστοιχοι ενοριακοί ναοί είναι αφιερωμένοι στην Αγία Παρασκευή, στην δε κοινότητα των Θεραπειών δύο ιερά Αγιάσματα είναι αφιερωμένα στην Αγία Κυριακή. Κατά την ημέρα της εορτής της Αγίας Κυριακής στο φερώνυμο γραφικό Αγίασμά της που βρίσκεται στην περιοχή Κιρέτσμπουρνου, στην παραλία του Βοσπόρου τελέστηκε υπαίθρια ιερά Παράκληση της Αγίας, χοροστατούντος του Σεβ. Μητροπολίτη. Την επομένη το εσπέρας, ημέρα Κυριακή, στο Αγίασμα της Αγίας Κυριακής που βρίσκεται σε γραφικό λόφο στα Θεραπειά, τελέστηκε Μέγας Αρχιερατικός Εσπερινός με αρτοκλασία, στην οποία προσήλθαν δεκάδες πιστοί. Μετά το πέρας των παραπάνω ακολουθιών ακολούθησαν δεξιώσεις για όλους, που παρέθεσαν πιστοί κάτοικοι της περιοχής. Το Αγίασμα του Κιρέτσμπουρνου, πάνω από την πύλη εισόδου έχει μαρμάρινη επιγραφή με εγχαραγμένο σταυρό που αναφέρει:« AYİA KİRYAKİ 27.7.1970 Π.Φ.»,το δε Αγίασμα των Θεραπειών πάνω από την πύλη εισόδου έχει επίσης μαρμάρινη επιγραφή με εγχαραγμένο σταυρό που αναφέρει: «ΑΥİA KİRİAKİ AYAZMASI ΑΓΙΑΣΜΑ ΑΓΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 1864».

 Προφανώς οι επιγραφές τοποθετήθηκαν μετά από ανακαινίσεις. Το Αγίασμα Αγίας Κυριακής των Θεραπειών σύμφωνα με μαρτυρίες των πιστών της περιοχής υπήρξε επί πολλούς αιώνες επίκεντρο ετήσιας πανηγύρεως κατά την μνήμη της Αγίας Κυριακής και προσέρχονταν σ’ αυτό χιλιάδες πιστοί από πολλές περιοχές της Πόλης. Πρόσβαση υπήρχε και από θαλάσσης, με βάρκες, οι οποίες μέσω ενός παρακείμενου ρύακος προσέγγιζαν το γραφικό εκκλησάκι. Τα παραπάνω Αγιάσματα, ιερά σκηνώματα της Ρωμιοσύνης, συντηρούνται από ευλαβείς Χριστιανούς της περιοχής
.http://symboulostheologon.blogspot.gr/2012/07/12.html?spref=fb