Η πρώτη έκδοση ολόκληρης της τριλογίας του, παγκοσμίως, έγινε στα ελληνικά και παρουσιάστηκε πρόσφατα στην Αθήνα. Με την αφορμή αυτή κουβεντιάσαμε με τον Εστέβα Σολέρ για την απόπειρά του να δει πώς έχουν αντιστραφεί σήμερα οι έννοιες της προόδου, του έρωτα και της δημοκρατίας. Μια κουβέντα που χωρίς την πολύτιμη διερμηνευτική συνδρομή της μεταφράστριας (του Σολέρ και πολλών άλλων καταλανών συγγραφέων) Μαρίας Χατζηεμμανουήλ ίσως να είχε χαθεί στη μετάφραση...
Αντί εισαγωγής, στο «Κόντρα στην πρόοδο» αναφέρετε το «βαρέθηκα τη συμμετρία» του Λουίς Μπουνιουέλ από «Το φάντασμα της ελευθερίας». «Ήθελα ουσιαστικά να δώσω κάτι σαν μια πρώτη σκηνική οδηγία, ότι θέλω δηλαδή με αυτό το έργο να σας δείξω τον κόσμο ανάποδα. Από την άλλη, θεωρώ τον Μπουνιουέλ δάσκαλό μου και έχω πάντα στο μυαλό μου την οπτική του».
Η γυναίκα στα έργα σας παρουσιάζεται ως ένα σκληρό και μοχθηρό ον. «Όσα άσχημα πορτρέτα γυναικών έχω στα έργα μου τόσα έχω και ανδρών. Οι συγγραφείς συνήθως προσπαθούν να προστατεύουν τον ρόλο της γυναίκας. Εγώ απλώς θέλησα να το ανατρέψω αυτό και να δώσω μια άλλη εικόνα της. Πιστεύω βέβαια ότι οι γυναίκες είναι από τα σημαντικότερα δημιουργήματα του κόσμου. Προερχόμαστε όλοι από αυτές. Είναι οι μεγάλες μας αγάπες όταν είμαστε μικροί και για εμάς τους άνδρες είναι η εμμονή μας σε όλη μας τη ζωή. Μπορεί κάλλιστα αυτή η εμμονή να μας οδηγήσει στον παράδεισο, το ίδιο εύκολα όμως και στην κόλαση, οπότε καλό είναι να τα έχουμε καλά μαζί τους». Στα έργα σας συναντούμε ιδιόμορφες συνθήκες ερωτικών σχέσεων. Ζευγάρια υποχρεώνονται να υπογράφουν σύμβαση σχέσης ορισμένου χρόνου ή τους επιβάλλεται να παίρνουν χάπια που τους κάνουν ερωτευμένους. «Η εξέλιξη του ανθρώπου τον 20ό αιώνα ήταν αλματώδης, ιδιαίτερα σε τομείς όπως η βιομηχανία ή η πληροφορική. Ωστόσο, πραγματική επανάσταση σήμερα θα ήταν μια συναισθηματική επανάσταση, η οποία θα μας έκανε να δούμε από την αρχή και ανατρεπτικά κάθε είδους σχέση μας. Να τις στηρίξουμε δηλαδή σε νέες, πιο αληθινές βάσεις. Αυτό που κυρίως ήθελα να δείξω είναι ότι όλα αυτά τα ανθρώπινα συναισθήματα και οτιδήποτε σχετίζεται με αυτά έχουν φθάσει να εμπορευματοποιούνται προς χάριν της κατανάλωσης και του καπιταλισμού. Αυτό είναι που με ενδιαφέρει να θίξω στα έργα μου».
Σύμφωνα με μια ηρωίδα σας «ο έρωτας είναι καθαρή χημεία και δεν διαρκεί πάνω από τρεις μήνες. Ο υπόλοιπος χρόνος ζωής μιας σχέσης έχει να κάνει με τις συναισθηματικές αδυναμίες των δύο ατόμων». Τελικά, ο μόνος τρόπος να μείνουν δύο άνθρωποι μαζί για πάντα είναι να αποκλειστούν σε κάποιον πλανήτη και η Γη να έχει καταστραφεί, όπως συνέβη σε δύο άλλους ήρωές σας; «Πριν από κάμποσα χρόνια είχα βρει κάποια ζευγάρια που θεωρούσα ότι μπορούσαν να έχουν διάρκεια και να αντλούν καινούργια στοιχεία στη σχέση τους. Και τα είχα ως παραδείγματα για αυτό το "μαζί για πάντα". Εδώ και έναν χρόνο όμως αυτό το έχω ανακαλέσει...».
Γιατί; Χώρισαν τα ζευγάρια; «Ναι! Όλα! Παλιά αγόραζες μια τηλεόραση ή μια καρέκλα και αυτή θα κρατούσε από 20, μέχρι δεν ξέρω πόσα χρόνια. Σήμερα όμως οι αρχές του καταναλωτισμού και του καπιταλισμού επιβάλλουν τα πράγματα να είναι φτιαγμένα έτσι ώστε να διαρκούν πολύ λιγότερο για να πρέπει να αγοράζεις συνέχεια καινούργια. Πιστεύω ότι και ο έρωτας έχει φθάσει στις μέρες μας στο σημείο να είναι ένα τέτοιο προϊόν, με σύντομη ημερομηνία λήξης».
Όπως δηλαδή λένε και οι δύο άνδρες στο «Κόντρα στη δημοκρατία»: «Ο καλύτερος τρόπος για να τους κάνεις να χάσουν το μυαλό τους... είναι να θέλουν να τα αγοράζουν όλα και να πηδιούνται με όλους». «Ακριβώς! Εγώ πάντως πιστεύω ότι κάπου, κάποιο ζευγάρι από αυτά που αναφέραμε παραπάνω θα υπάρχει, και ότι θα συνεχίζει μαζί -και θα συνεχίσω και εγώ να το ψάχνω!».
Στο έργο σας, στη σκηνή του ξενοδοχείου, ένα νιόπαντρο ζευγάρι καβγαδίζει. Όταν ο άνδρας λέει στη γυναίκα «είσαι η γυναίκα ΜΟΥ», εκείνη θρυμματίζεται. «Το μεγάλο ζήτημα στις σχέσεις είναι να μην προσπαθείς να μετατρέψεις τον άλλον σε κτήμα σου. Αν συμπεριφέρεσαι στον άλλον σαν να είναι το βάζο σου, τότε κινδυνεύει να σπάσει. Με κανέναν τρόπο δεν πρέπει οι σχέσεις να γίνονται κτητικές γιατί κάποιος από τους δύο οπωσδήποτε θα σπάσει».
Σε μια άλλη σκηνή, στο ζευγάρι των αποκλεισμένων αστροναυτών, ο ένας προσπαθεί μάταια να επισκευάσει τη συσκευή επικοινωνίας με τη Γη... Θα μπορούσαν αυτοί οι δύο να είναι ένα ζευγάρι της εποχής μας, κολλημένο στις πολυθρόνες του σαλονιού; «Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι ο καθένας μας είναι κλεισμένος στον εαυτό του και δεν θέλει να κάνει καν την απόπειρα να επικοινωνήσει λεκτικά με τον άλλο. Επικρατεί ο φόβος, πως ό,τι και να πούμε, κάτι θα υπάρχει σε αυτό που ο άλλος θα το παρεξηγήσει. Δεν επικοινωνούμε πραγματικά συναισθηματικά μεταξύ μας. Αν οι λέξεις βρουν ξανά την αθωότητά τους και ξεφύγουμε από τον φόβο πως ό,τι πούμε μπορεί να παρεξηγηθεί, τότε θα μπορέσουμε να επικοινωνήσουμε με συναισθήματα αγνά και με την πραγματική σημασία των λέξεων».
Γι' αυτό και η φώκια στην «Πρόοδο» λέει: «Η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων προκαλούσε πάντα σύγχυση και πόνο»; «Δεν το θυμόμουν καν ότι αυτή η διαπίστωση υπήρχε και στον μονόλογο της φώκιας. Η φώκια είναι σε θέση να το καταλαβαίνει αυτό γιατί δεν επικοινωνεί με τα λόγια. Υπάρχουν πλάσματα στον κόσμο που επικοινωνούν χωρίς αυτή τη λεκτική γλώσσα. Αυτό είναι πραγματικά το πρόβλημα που έχει ο άνθρωπος, ότι επικοινωνεί πλέον μόνο με τα λόγια. Την ικανότητά του αυτή τη μετέτρεψε σε κατάρα. Αν μάθει να επικοινωνεί και με άλλους τρόπους, τότε θα έχει λύσει πολλά προβλήματά του».
Σε διάφορα σημεία της τριλογίας σας παρουσιάζετε τον χριστιανισμό ως μια εταιρεία, μια επιχείρηση. «Το πρόβλημα είναι ότι η πνευματικότητα, που αρχικά πρέσβευε η χριστιανική θρησκεία, έχει σήμερα μετατραπεί σε ένα εμπόρευμα. Σε όλες τις θρησκείες συνέβη αυτό και έχει συμβεί βέβαια και με όλες τις έννοιες που έχουν να κάνουν με τον πνευματικό κόσμο του ανθρώπου. Πιστεύω πάντως ότι ανέκαθεν όλες οι θρησκείες αυτό που ήθελαν ήταν να επιβάλλουν μια κοινωνική ειρήνη, να εκφοβίζουν τον κόσμο για να τον κάνουν να είναι ήσυχος και μαζεμένος και να μην μπορεί να επαναστατήσει. Σήμερα βέβαια έχουμε αρχίσει και ξυπνάμε και δεν το τρώμε πια αυτό το παραμύθι, γι' αυτό και οι θρησκείες είναι λιγότερο δημοφιλείς».
Πιστεύετε στον Θεό; «Φυσικά δεν πιστεύω ότι πάνω εκεί ψηλά στα σύννεφα υπάρχει ένας κύριος με γένια. Και ούτε ότι υπάρχει μία Αγία Τριάδα με γένια ή ό,τι άλλο έχουν φανταστεί οι άνθρωποι. Βέβαια, όλοι αναρωτιόμαστε τι υπάρχει εκεί πάνω, επειδή γνωρίζουμε ελάχιστα σχετικά με το πώς λειτουργούν όλα γύρω μας. Υπάρχουν ερωτήματα στα οποία προσπαθούμε να δώσουμε τις δικές μας απαντήσεις για τον άνθρωπο, το Σύμπαν, για το τι βρίσκεται εκεί έξω. Σε καμία περίπτωση πάντως δεν πιστεύω ότι ισχύει η εικόνα που θέλουν να δώσουν οι θρησκείες, ενός πλάσματος δηλαδή που υφίσταται και έχει κάποιες ιδιότητες... όποιες και αν είναι αυτές».
Σύμφωνα με έναν ήρωά σας, κάποιος που έχει σπουδάσει Οικονομικά δεν μπορεί να μη γνωρίζει ποιο είναι το νόημα της ζωής. Ποιο είναι για εσάς που έχετε σπουδάσει σκηνοθεσία και θεατρική γραφή; «Πολλές φορές μου λένε "Εσύ είσαι κόντρα στην πρόοδο, κόντρα στον έρωτα, κόντρα στη δημοκρατία, υπάρχει κάτι στο οποίο να είσαι υπέρ"; Η απάντηση είναι πάντα η ίδια. Αυτό το οποίο κάνει τη διαφορά στον κόσμο, αυτό για το οποίο υπάρχουμε και με το οποίο μπορούμε να ζήσουμε ευτυχισμένοι είναι η δημιουργικότητα, όχι η παραγωγικότητα. Ο κόσμος χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: στους ανθρώπους που είναι δημιουργικοί και σε αυτούς που δεν είναι, ανεξάρτητα από το τι επάγγελμα ασκούν. Η απόλυτη πεποίθησή μου είναι ότι σε αυτόν τον κόσμο έχουμε έρθει για να είμαστε δημιουργικοί και ότι ο κόσμος λειτουργεί από αυτούς που είναι αθώα δημιουργικοί. Από όσους δηλαδή δημιουργούν για την ίδια τη δημιουργία, γιατί έτσι τους αρέσει, γιατί έτσι γίνεται καλύτερη και πιο όμορφη η ζωή τους. Οι μη δημιουργικοί είναι αυτοί που μετατρέπουν εκείνο που κάνουν οι δημιουργικοί σε εμπόρευμα».
Λόγω των τελευταίων πολιτικοοικονομικών εξελίξεων στην Ελλάδα και στην Ευρώπη το ζήτημα των συμβάσεων και η δυνατότητα υπαναχώρησης ή όχι από αυτές αποτελεί κεντρικό θέμα δημόσιων και ιδιωτικών συζητήσεων. Το ζήτημα το έχετε θίξει και εσείς. «Ενα συμβόλαιο είναι ένα συμβόλαιο και πρέπει να γίνεται σεβαστό και από τις δύο πλευρές. Απαραίτητο βέβαια κατά την υπογραφή είναι οι δύο πλευρές να έχουν τα λογικά τους. Το συμβόλαιο της σκηνής του σιδηροδρομικού σταθμού στο βιβλίο μου, για παράδειγμα, είναι ένα συμβόλαιο παράλογο, το οποίο έχει υπογραφεί από δύο ανθρώπους απελπισμένους, οπότε δεν τίθεται θέμα παραβίασης κάποιας συμφωνίας. Ομοίως, και στο θέμα του μνημονίου θα πρέπει κάποιος να εξετάσει αν αυτό το οποίο έχει υπογραφεί είναι κάτι το παράλογο, και μάλιστα από έναν λαό σε απελπισία. Σημαντικότατο ρόλο παίζουν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες υπογράφτηκε αυτό το συμβόλαιο».
Υπάρχει, πάντως, η αίσθηση ότι γενικώς έχει χαθεί η εμπιστοσύνη ανάμεσα στους ανθρώπους. «Ολοι μας πάντα έχουμε την αμφιβολία και την καχυποψία... Επειδή εμένα δεν μου αρέσει αυτό και δεν θέλω να το έχω, προσπαθώ πάντα οι άνθρωποι τους οποίους συναναστρέφομαι, είτε προσωπικά είτε επαγγελματικά, να είναι, όσο αυτό είναι εφικτό, άνθρωποι συναισθηματικά σταθεροί και όχι φοβισμένοι. Αυτό είναι το ιδανικό. Ο φόβος μέσα μας μάς κάνει να συμπεριφερόμαστε με τρόπο κακό. Οταν συναντήσω ανθρώπους που τους χαρακτηρίζει μια σταθερότητα, ειλικρίνεια, εντιμότητα, τότε πραγματικά είμαι πολύ χαρούμενος και προσπαθώ να τους έχω στη ζωή μου πάντα κοντά μου. Οταν όμως κάποιος δεν έχει αυτά τα χαρακτηριστικά, προσπαθώ να αποστασιοποιούμαι. Γιατί το ουσιαστικό συμβόλαιο είναι αυτό που έχει ο καθένας μέσα του να σου δώσει».
Ελπίζω να μη σας έχει συμβεί πολλές φορές, αλλά όταν σας προδίδουν πώς αντιδράτε; «Προσπαθώ να καταλάβω το γιατί. Να βρω το βαθύτερο αίτιο αυτής της συμπεριφοράς. Σχεδόν πάντα αυτό οφείλεται σε έναν εσωτερικό φόβο. Εγώ από την πλευρά μου προσπαθώ να το εξηγήσω αυτό σε εκείνον που με πρόδωσε και να του απομακρύνω τον φόβο και την αβεβαιότητα που έχει. Μερικές φορές μπορεί και να το πετύχω, αν δεν το πετύχω όμως και βλέπω ότι αυτό είναι κάτι πολύ βαθιά ριζωμένο μέσα του, που δεν μπορεί να λυθεί από εμένα τουλάχιστον, τότε αναγκάζομαι να απομακρυνθώ».
Η φώκια στο έργο σας λέει για τους ανθρώπους: «Στην αρχή πίστευαν πως θα τους γλίτωνε από τα προβλήματά τους ο Θεός, μετά πίστεψαν πως αυτό θα το έκαναν οι ιδέες και στο τέλος, όταν τα κατέστρεψαν όλα, πίστεψαν στη γνώση, στην επιστήμη». «Ο άνθρωπος, μετά τον Θεό και τους πολιτικούς, πιστεύει τώρα ότι όλα του τα προβλήματα θα του τα λύσουν οι επιστήμονες, οι τεχνοκράτες. Σε όλες τις χώρες της Ευρώπης πλέον οι πολιτικοί έχουν αρχίσει και αντικαθίστανται από επιστήμονες τεχνοκράτες, που έχουν σπουδάσει οικονομία και που όλοι πιστεύουν ότι αυτοί θα μας λύσουν όλα τα προβλήματα. Και αυτό όμως είναι ακόμη ένα στάδιο. Όταν πια ξεπεράσουμε και την πίστη ότι η επιστήμη θα μας λύσει όλα μας τα προβλήματα, τότε θα φθάσουμε να πιστέψουμε στον εαυτό μας. Το ανθρώπινο γένος βρίσκεται ακόμη στην εφηβική ηλικία του. Όταν θα φθάσει να κλείσει το 18ο έτος του και να ενηλικιωθεί, τότε πια θα καταλάβει ότι μπορεί να εμπιστευθεί τον εαυτό του και θα πρέπει να δράσει σαν ενήλικος».
Σε διάφορα σημεία του έργου σας θίγετε το θέμα της τεκνοποίησης. «Αν κοιτάξεις γύρω σου, βλέπεις ανθρώπους που κάνουν παιδιά απλώς και μόνο επειδή φθάνουν σε ηλικία που παραδοσιακά θεωρείται η κατάλληλη. Και πραγματικά λυπάμαι να βλέπω παιδιά που, για παράδειγμα, τα έχουν παρατήσει μπροστά σε μια τηλεόραση και δεν ασχολούνται καθόλου μαζί τους. Γιατί να τα κάνουν αυτά τα παιδιά; Η γέννηση ενός παιδιού είναι το σπουδαιότερο ζήτημα στον κόσμο. Είναι μια τεράστια ευθύνη, την οποία πρέπει συνειδητά να αναλάβει κάποιος. Αυτό η πλειονότητα των ανθρώπων δεν το έχει συνειδητοποιήσει. Από την άλλη πλευρά, βέβαια, αν σταματήσουν όλοι να κάνουν παιδιά, ο κόσμος θα εξαφανιστεί, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει οπωσδήποτε να αναπαραγόμαστε και να κάνουμε παιδιά έτσι αψήφιστα».
Σε μια σκηνή, η δασκάλα που διαβάζει στους μαθητές της το παραμύθι της Κοκκινοσκουφίτσας καταλήγει να βρίσκεται περικυκλωμένη από πεινασμένους λύκους, που δεν είναι άλλοι από τους μαθητές της. Προσωπικά, μου θύμισε τον στίχο ενός έλληνα τραγουδοποιού, του Τζίμη Πανούση, ο οποίος σαν μαθητής λέει για μια δασκάλα: «...Θα τη σφάξω σαν κουνέλι και θα βγω να παίξω μπάλα...». Εσείς τι έχετε στο μυαλό σας; «Η φιγούρα του δασκάλου τα τελευταία χρόνια στην Ισπανία έχει χάσει την παλιά της αίγλη. Του συμπεριφέρονται άσχημα και το κράτος, με τις μεγάλες περικοπές στον μισθό του, αλλά και οι γονείς, που θέλουν πάντα να έχουν λόγο και θεωρούν ότι ο ρόλος του δασκάλου δεν είναι και τόσο σημαντικός. Και είναι φυσικό, ο δάσκαλος που δεν πληρώνεται καλά, δεν του συμπεριφέρονται καλά και γενικά νιώθει περιφρόνηση, να γίνεται ένας κακός δάσκαλος. Οση θέληση και να έχει, θα αντιμετωπίζει τους μαθητές του όπως τον αντιμετωπίζει το σύνολο: "Τόσο εκτιμάς τη δουλειά μου, τέτοιας ποιότητας εκπαίδευση θα δώσω κι εγώ στα παιδιά". Αυτά τα παιδιά λοιπόν θα έχουν πρόβλημα στη ζωή τους ως ενήλικες, γιατί ο δάσκαλος είναι ένα πρότυπο πάρα πολύ σημαντικό. Αν είναι καλός, μπορεί να βοηθήσει το παιδί, να το ωθήσει θετικά. Αν είναι κακός, μπορεί να το καταστρέψει. Φοβάμαι ότι η παρούσα κατάσταση θα δημιουργήσει στο μέλλον γενιές παιδιών που έχουν περάσει από κακή εκπαίδευση στο σχολείο».
Τι αναμνήσεις έχετε εσείς από τα σχολικά σας χρόνια; «Πολύ όμορφες! Πήγαινα σε ένα δημόσιο σχολείο που ήταν δίπλα στο δάσος! Ήταν πολύ μεγάλη τύχη που είχαμε αυτή την άμεση επαφή με τη φύση. Με το που βγαίναμε για διάλειμμα πηγαίναμε συνέχεια όλο και πιο βαθιά, όμως τόσα χρόνια δεν καταφέραμε να φθάσουμε ποτέ στο τέλος του. Από πολύ μικρός με θυμάμαι να γράφω θεατρικά έργα, τα οποία τα παρουσιάζαμε στο σχολείο. Ήταν τελείως ξεκάθαρο μέσα μου ότι δεν ήθελα να ασχοληθώ με άλλη κατηγορία του θεάτρου, τα σκηνικά, για παράδειγμα, ή την υποκριτική. Εγώ ήθελα μόνο να γράφω. Επίσης, ένα από τα κορίτσια που τότε έκανε τα σκηνικά είναι τώρα επαγγελματίας σκηνογράφος».
Ένας ήρωάς σας αγανακτεί για την πολιτική κατάσταση επειδή δεν βρήκε θέση να παρκάρει. Ισχύει ότι αν δεν θιγεί κάτι άμεσα δικό μας δεν αποφασίζουμε να αντιδράσουμε; Στην Ελλάδα τουλάχιστον αυτό φαίνεται να συμβαίνει. «Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στην Ισπανία. Αν δεν χτυπήσει τη δική μας πόρτα το πρόβλημα δεν μας νοιάζει για τους άλλους. Η μεσαία τάξη, για παράδειγμα, δεν πρόκειται να ξεσηκωθεί αν δεν γίνουν σημαντικές περικοπές στους μισθούς της. Τίποτε άλλο δεν την ενδιαφέρει, αν ας πούμε υπάρχει διαφθορά... Αυτή είναι η πολιτική μας συνείδηση, αν δεν μας αφορά άμεσα το πρόβλημα δεν ξεσηκωνόμαστε, δεν κάνουμε τίποτε. Ενώ θα έπρεπε να ακολουθήσουμε όλοι το παράδειγμα της Ισλανδίας, που ξεσηκώθηκαν και πήγαν το πράγμα ακόμη πιο πέρα. Ξέφυγε από το δικό του μικροσυμφέρον ο καθένας, προχώρησαν ως σύνολο σε μια γενικότερη αμφισβήτηση της πολιτικής και αυτό οδήγησε σε λύσεις».
Πώς είδατε το κίνημα των Αγανακτισμένων στην Ισπανία; «Θεωρώ ότι ήταν το σημαντικότερο πράγμα που έχει γίνει στη χώρα τις τελευταίες δεκαετίες. Με βρήκε στο Παρίσι. Όταν επέστρεψα πήγα με φίλους στην Plaça de Catalunya και μαγνητοσκοπήσαμε από την ταράτσα ενός κτιρίου όσα συνέβαιναν. Μάλιστα, το υλικό που τραβήξαμε προβλήθηκε πολύ από τα ισπανικά Μέσα, αφού αποτέλεσε πειστήριο για την απρόκλητα βίαιη συμπεριφορά της αστυνομίας».
Στην Αθήνα, μερίδα του πλήθους περικύκλωσε στις αρχές του έτους το Κοινοβούλιο και προσπάθησε να εμποδίσει την είσοδο στους βουλευτές προκειμένου να μην ψηφίσουν το νομοσχέδιο που επικύρωνε το δεύτερο μνημόνιο, ενώ την ίδια περίοδο άρχισαν να καταγράφονται διάφορα περιστατικά προπηλακισμού βουλευτών. Κάποιοι τα επικρότησαν, ενώ άλλοι τα καταδίκασαν. Εσείς πώς κρίνετε τέτοιες μορφές αντίδρασης; «Η βία, απ' όπου και αν προέρχεται, για εμένα είναι καταγγελτέα, και δεν είμαι σε καμία περίπτωση υπέρ οποιουδήποτε είδους βίας. Απ' όπου και αν ασκείται και προς όποιον και αν ασκείται. Βία όμως δεν είναι μόνο η σωματική, για παράδειγμα η βία των αστυνομικών απέναντι στους διαδηλωτές, ή η βία των διαδηλωτών απέναντι σε οποιονδήποτε. Υπάρχουν και άλλες συμπεριφορές που συνιστούν βία, τις οποίες όμως εμείς δεν τις αντιμετωπίζουμε ως τέτοιες. Όπως, για παράδειγμα, το να σου καταπατούν τα προσωπικά ή πολιτικά σου δικαιώματα ή το να σου μειώνουν σε τέτοιον βαθμό τον μισθό ή τη σύνταξή σου που να μην μπορείς να ζήσεις. Όλα αυτά είναι πράξεις βίας και ως βία θα πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε. Όσον αφορά τώρα την παρεμπόδιση των βουλευτών να μπουν στη Βουλή... Αυτός που εξελέγη, εξελέγη γιατί πρόβαλε ένα πρόγραμμα και βάσει αυτού τον ψήφισαν. Είπε προεκλογικά: "Ψηφίστε με για να το εφαρμόσω". Αν λοιπόν εφαρμόσει κάτι διαφορετικό, αυτός είναι που έχει παραβιάσει πρώτος το συμβόλαιο με τον λαό. Και από τις δύο πλευρές μεν έχουμε βία, αλλά αυτός που ξεκίνησε να παραβιάζει τα δικαιώματα και είναι κατακριτέος είναι ο βουλευτής που κάνει ό,τι του κατέβει».
Μια μουσουλμάνα ηρωίδα σας λέει για την μπούρκα: «Είναι μέρος του πολιτισμού μου και δεν αποτελεί πρόβλημα ούτε για εμένα ούτε για την κόρη μου». Μήπως τελικά, στο όνομα της ελευθερίας, εμείς οι δυτικοί εξαναγκάζουμε ανθρώπους άλλων πολιτισμών να απολέσουν την ταυτότητά τους; «Αυτή είναι μια σκηνή που έχει προκαλέσει πάρα πολλές συζητήσεις σε όλα τα μέρη που έχει ανεβεί το "Κόντρα στη δημοκρατία" και αναρωτιούνται όλοι με ποια πλευρά τάσσομαι εγώ. Ηθελα να κάνω το κοινό να αναλογιστεί τι συμβαίνει πραγματικά σε αυτό το ζήτημα. Εμείς οι δυτικοί υποστηρίζουμε ότι ελευθερία είναι να εκφράζεται κάποιος όπως θέλει. Αν λοιπόν για εκείνους αυτό είναι ελευθερία της έκφρασης, που οι ίδιοι την έχουν αποδεχθεί και δεν τους έχει επιβληθεί, τότε τι κάνουμε; Το θέατρο, ωστόσο, δεν είναι για να δίνει απαντήσεις, αλλά για να θέτει τα ερωτήματα. Και εγώ αυτό το ερώτημα ήθελα να θέσω».
-Η έκδοση της τριλογίας του Εστέβα Σολέρ «Κόντρα στην πρόοδο, Κόντρα στον έρωτα, Κόντρα στη δημοκρατία», σε μετάφραση Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, Δημήτρη Ψαρρά, Γιάννη Μαντά, Αλέξανδρου Μπαβέα (μεταφραστική ομάδα Els de Paros), κυκλοφορεί από τις εκδόσεις University Studio Press.
http://www.ispania.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου