Σαμοθρακίτικη Ντοπιολαλιά

Της Άννας Δεληγιάννη-Τσιουλπά

Η παππούς μας η γι Άη Θανάης
έκτακτου
Θμούμι έδια -απ’ γ’είδα τς φουτουγραφίις απ’ έχ ‘βγαλμένις γι’ένας παίδους-
ικιά τα χόονια απ’ παγαίναμ στου μουναστήρ’ ικδρουμή γήνταν για τ’ιμάς μιγάλ’ μία .
Ιγώ έχου μνια φουτουγραφία δίπλα στου μουναστήρ μι ντ’ Πιλαγία ντ’ Ζαφειρούλα κι ανιφαίν’ ανάμισα η
Παναγιώτς , απού τότι πάλιβι η καμένους μι ντ δημουσιουγραφία κι του ράδιου.
Στα νυχτέργια αα του θμάστι μιρκοί λέγαν ντιπ πουλλές ιστουρίις για ντου Παππού μας κι προυπάντουν οι κιαχαγιάδις, ας φλάει θιός .Τα μάτγια μας κάνταν στα χείλια τς .
Τς νύχτις απ’ παγαίναν στα ζα ντου βλέπαν λέγαν απ’ έμπινι μέσα στου μουναστήρ’ απ’ του παναθύρ’ κατά τ’ Αλώνια.Λέγαν απ’ τς έντνι στου μουσκέτου σαν ι πειάζαν κανέ ζο τς ακκλησιάς κι τι δε λέγαν.Έτς απόμνι σντου κόσμου να λέει : πάνι του τάμας κιαα σι καν’ κβαρ’, γι ,μη πειάιζ ντου παππού σ’ γιατί αα τσι μάις.
Η σχουημένους η μπάρμπα Θανάης μας έλιγι γιένα βραδ’ απ’ πήγαν’ σ’ντου κάμπου , τα κγιάργια ξισκουθήκαν κι παλεύαν κι δε τα κάναν ζαπ .Έεκ απ’ τα πουλμούσαν να τα σμαζέψ γιένας μ άσπαα γένια πίασι αμ παν μι τ’άλουγου κι ντου γείδαν ως απ΄βούτξι στου μουναστήρ.
Η γι Άη Θανάης γήνταν κι ένι πουλύ θαματουργός! Πράγματι παρουσιάζνταν στς αθώωπ’ κι κείν’ ντου νιώναν δίπλατς σι κάθι ζορ.
Η προυγιαγιά μ΄η γι Αγγιλίνα γήνταν άρρουστ΄,έτοιμ’ να πιθάν’ κι γείπι γιένα βραδ’ αχ παππού μ ‘ Άη Θανάς κάνιμ καλά κι ντη πγιο καλή ντ ‘ιλιά σντη δίνου.Σαν ι κμοίθκι γείδι σντου γύπνου τς γιένα γέρου κι ντη λέει :Αγγιλίνα μη φουβάσι δεν απιθαίνς ιγώ η γι Αθανάης απ’ τα’ Αλώνια αα σι κάνου καλά.Σκώθκι ικείν’ του ταχιά κι ψάχνινταν ,κι πουρπάτγι κι έλιγι, βρε πιδγιά ζήστι χουουνίστι ντουν Άη Θανάσ’ νάχιτι σντου νου σας, κι λάλσι ντου παππού μας ντου Κουστή να πάει να χάαξ γιένα σταβόο σντ’ιλιά.Μέχρι σήμια, η σταβόος ένι, κι παγαίνουμ ‘λαδ’ για τς καντήλις γούλα τα χόονια .Μνια χουουνιά απ’ αργήσαμ να του πάμι του θύμσι σντ μάναμ σντου γύπνου τς.
Η Σπύρους απ’ τα’ Αλώνια όντι γήνταν πιδί ντου γείδι κι ντου κβέντιασι κιόλα έλιγι, αλλά χάθκι απού μπουουστά τ.
Τα μουναστηρκά τα κτήματα ,δε ξέου τι απουγινήκαν γήνταν πουλλά γιατί η κόσμους γείχι ζόργια κι τάταζι σντουν Άγιου.Του μουναστήρ γείχι κι ζα απ’ τα δίναν οι καμέν οι γι άρρουστ’ για ντ’ γεια τς
.Λέγαν απ’ έδιρνι ,αλλά οι γίδγ οι κιαχαγιάδις μουλουγούσαν απ’ κλέβαν ζα κι τσι δέρναν σα τσι πγιάναν.Για να μη κλεβ μαθέμ η γιένας ντουν άλλου λέγαν απ τς έδιρνι η γι άγιους κι απόμνι να λεν: να φλαγισι απ ντουν Άη Θανάσ’.
Θμούμι πάλι του γιόμα στς 17 τ’ Γιναργιού του 1968 πήγαμ ιγώ η μάνα μ΄κι οι δγιο γιαγιές ιμ στου μουναστήρ΄κι σανι βράδγιασι έκανι πουλύ κρύου.
Απλώσαμ κιλίμνια καταγή κι η Μχαγήλους θιός σχουρέζντουν γίφιι γιένα μαγκάλ κάρβνα.Η μάνα μ΄κι οι γιαγιές ιμ κμοιθήκαν κ’ιγώ έκατσα στα πουδάργιαμ κι παργούμαν τς αγιοί απ’ γιαλίζαν τα στιφάνια τς απ’ τς καντήλις.Οχ δα φόβου ,έλιγα πότι να ξιμιώσ’ .
Σήμια απ’ ένι η μία τ’,σας γείπα δγιο κβέντις, ισείς μπουλεί να ξέρτι πααπάν .
Να βουηθά η παππούς μας γούλου ντου κόσμου κι όντι έχουμ γιένα ζορ ας γέευουμ ντ’ χαρ’τ’.