Το Λιμάνι της Αλεξανδρούπολης

Του Δημήτρη Μακροδημόπουλου* 

Σε μια περίοδο θεαματικής αύξησης των μεταφορών στο λιμάνι του Πειραιά, πώς προκύπτει ο ισχυρισμός της υπεροχής του λιμένα της Αλεξανδρούπολης έναντι του Πειραιά για την εκτέλεση του διαμετακομιστικού εμπορίου προς την Ευρώπη; Αρκεί μια ματιά στον χάρτη και ο ισχυρισμός αυτός είναι πλέον αυταπόδεικτος. Παρατηρώντας δηλαδή τη γεωγραφική θέση της Αλεξ/πολης ως προς την Ευρώπη, τη Μαύρη Θάλασσα και την ανατολική Μεσόγειο, απαλλαγμένη από τις δεσμεύσεις και τους
περιορισμούς του πολιτικού χάρτη με τα σύνορα των κρατών, θα διαπιστώσουμε τη μεγάλη γεωοικονομική αξία του λιμένα της Αλεξ/πολης αλλά και του άξονα Αλεξ/λης – Ορμενίου, διότι συνδέει την ανατολική Μεσόγειο και τις χώρες της Β. Αφρικής και της Εγγύς Ανατολής με τις χώρες της Μ. Θάλασσας, της κεντρικής και της ανατ. Ευρώπης και της Σκανδιναβίας. Μπορεί το λιμάνι του Πειραιά να θεωρηθεί ως πύλη εισόδου για προϊόντα που θα διανέμονται σε τελικούς προορισμούς θαλάσσια μέσω του terminal της Cosco προς τις ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου και της βόρειας Αφρικής, επ’ ουδενί όμως το λιμάνι του Πειραιά ενδείκνυται για το διαμετακομιστικό εμπόριο προς τις χώρες της κεντρικής και της ανατ. Ευρώπης και τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του λιμένα της Αλεξ/πολης μετά τις θεμελιακές αλλαγές με τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας και της ΕΣΣΔ;

Εξυπηρετείται άμεσα από τον σιδηροδρομικό (και τον οδικό) άξονα Αλεξ/πολης – Ορμενίου, μήκους 178 km, ο οποίος είναι απεξαρτημένος λειτουργικά από το υπόλοιπο δίκτυο χωρίς να επιβαρύνει τη λειτουργία του, ενώ συνδέεται και με την Εγνατία οδό. Ο άξονας έχει πρόσφατα ανακαινισθεί και η επιβατική κυκλοφορία του είναι μηδαμινή, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να δεχθεί το σύνολο του διαμετακομιστικού εμπορίου που θα δημιουργήσει η αξιοποίηση του λιμένα. Μάλιστα ο άξονας έχει ενταχθεί στον Διευρωπαϊκό Διάδρομο IX που συνδέει την Αλεξανδρούπολη με το Ελσίνκι διαπερνώντας όλες τις πρώην Ανατολικές χώρες. Αντίθετα, η προώθηση του διαμετακομιστικού εμπορίου μέσω του λιμένα του Πειραιά επιβαρύνει τον άξονα Πειραιά – Αθήνας – Θεσ/νίκης ο οποίος ήδη είναι κορεσμένος κυκλοφοριακά, γεγονός που θα απαιτήσει επιπλέον επενδύσεις σε έργα υποδομής, τα οποία έχουν τεράστιο κόστος, προκειμένου να αυξηθεί η κυκλοφοριακή χωρητικότητά του. Ακόμη όμως και στην περίπτωση αυτή, το κόστος μεταφοράς των εμπορευμάτων θα επιβαρύνεται μόνιμα τουλάχιστον με το κόστος της διαδρομής των 510 km, όσο είναι το μήκος του άξονα Πειραιά – Αθήνας – Θεσ/νίκης.

Η ανάπτυξη του λιμένα της Αλεξ/πολης και η αξιοποίηση του άξονα Αλεξ/πολης – Ορμενίου είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την κυκλοφορία στα Στενά του Βοσπόρου, η οποία παρουσιάζει συνεχείς αυξητικές τάσεις. Αυτή η εκθετική αύξηση των διελεύσεων οφείλεται στην εκρηκτική ανάπτυξη του εμπορίου λόγω της δημιουργίας πολλών ανεξάρτητων κρατών με τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Σύμφωνα με στοιχεία του Turkish Marine Research Foundation, ανάλογα εκρηκτική είναι και η αύξηση των διελεύσεων των δεξαμενόπλοιων, αφού από 4.200 το 1996 ανήλθαν σε 10.000 το 2005 και η ποσότητα του μεταφερόμενου πετρελαίου και προϊόντων του στους 145 εκατ. τόνους. Επειδή η χωρητικότητα των Στενών είναι δεδομένη και έχει κορεσθεί, για να αυξηθεί ο αριθμός των διελεύσεων των δεξαμενόπλοιων, θα πρέπει αντίστοιχος αριθμός εμπορικών πλοίων διαφορετικού φορτίου να εκτραπεί σε εναλλακτικές οδούς πέραν των Στενών. Ως προσφορότερη οδός αναδεικνύεται ο άξονας Αλεξ/πολης – Ορμενίου που προσδίδει στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης τη δυνατότητα να μετατραπεί σε κέντρο του διεθνούς διαμετακομιστικού εμπορίου, και ως εναλλακτική το λιμάνι της Θεσ/νίκης.
* Πολιτικός μηχανικός ΑΠΘ MSc in Rail Systems Engineering τ. αρχιμηχανικός ΟΣΕ
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 05-06/2013)